„OJCZYZNY” to projekt stworzony przez Teatr Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach, którego celem jest integracja dzieci pochodzących z różnych kultur, poprzez organizację warsztatów twórczych, wykorzystujących dziedzictwo o charakterze narodowym. Punktem wyjścia jest tu podjęcie tematu poczucia więzi z „małą ojczyzną”, pytanie o tożsamość narodową oraz wartości, które łączą przedstawicieli różnych kultur.
Projekt adresowany jest do dzieci z Ośrodka dla Cudzoziemców w Łukowie, pochodzących z takich krajów jak Białoruś, Ukraina, Tadżykistan czy Czeczenia, a także do polskich dzieci z Łukowa. W ramach wspólnych, bezpłatnych półkolonii teatralnych ich uczestnicy mają możliwość poznania nawzajem siebie i swoich kultur, a co za tym idzie - odkrywania i pogłębiania idei szacunku i tolerancji. Celem warsztatów jest również zwiększenie kompetencji w zakresie świadomego odbioru języka teatru, plastyki i działań literackich, rozbudzanie zainteresowań w obrębie tożsamości oraz wzrost wiedzy, kreatywności i kompetencji interpersonalnych takich jak otwartość, adaptacja społeczna, praca zespołowa.
Motywem przewodnim przedsięwzięcia jest „ojczyzna” rozumiana zarówno jako terytorium, ale też po prostu, prywatne bliskie miejsca.
W pierwszej części projektu odbywającej się w lipcu w Łukowie, dzieci będą obrazować swoje ojczyzny w formie map, czyli topografii ważnych punktów w państwie czy mieście, ale też swoich własnych szlaków (jak ulica, dom, podwórko itp.).
Drugi etap działań, odbywający się w sierpniu w Kielcach, przybliży zaś miejsca z oficjalnej mapy Polski, związane z jej historią. Dzieci odwiedzą m.in. Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego czy Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, co pozwoli nawiązać do walk o niepodległość, w Muzeum Dialogu Kultur poznają wielokulturowe tradycje Polski, w Muzeum Zabawek – zabawki z różnych kultur, a w Muzeum Wsi Kieleckiej - tradycyjne podejście do tematu ziemi i „ojcowizny” (co ma też oczywiście konotacje ze słowem „ojczyzna”).
Wszystkie zajęcia odbywające się w ramach projektu „Ojczyzny” poprowadzą cenieni artyści i edukatorzy. Sensoryczne warsztaty plastyczne, realizowane przez kostiumografkę Bożenę Ślagę, pozwolą na zanurzanie się w angażujące techniki manualne, by swobodnie tworzyć osobiste mapy i przemieszczać się między nimi. Kompozytor Michał Górczyński pomoże ożywiać wyobraźnię i odkrywać wnętrze dźwięków - mieszkanie wyjątkowych ekspresji, emocji i stanów, tak aby stworzyć oryginalną orkiestrę dyrygowaną improwizacją za pomocą gestów i znaków. W ramach warsztatów cyrkowych z aktorem teatru „Kubuś” Michałem Olszewskim dzieci poznają m.in. techniki żonglerki, a animatorka kultury i literaturoznawca Elżbieta Chrulska poprowadzi warsztaty rozwojowe z elementami gier, zabaw ruchowych, tańca i ćwiczeń teatralnych. Anna Nowak, zajmująca się na co dzień pedagogiką teatru, zrealizuje zajęcia interdyscyplinarne dotyczące opowiadania historii i ich twórczego przetwarzania na znak teatralny, zaś Michał Walenczynkowski przygotuje z dziećmi film dokumentalny o warsztatach, odkrywając tajniki pracy z kamerą i zachęcając do filmowych eksperymentów.
Efektem wszystkich działań warsztatowych będzie instalacja w formie wspólnej mapy, po której oprowadzać będą jej twórcy, czyli dzieci. Oprócz filmu dokumentującego projekt powstaną również publikacje zawierające artefakty, stworzone przez uczestników, czyli ich historie, prace, refleksje. Wszystkie te materiały zostaną zaprezentowane w szkole w Łukowie, a także w teatrze „Kubuś” w Kielcach oraz kieleckich i łukowskich instytucjach oświatowych i kulturalnych.
Dodatkowym podsumowaniem całego przedsięwzięcia będzie również wrześniowe spotkanie dla pedagogów teatru (odbywające się w „Kubusiu”), którego celem jest wymiana doświadczeń i dobrych praktyk związanych z projektem.
Inspiracją do stworzenia projektu „Ojczyzny” były ubiegłoroczne wizyty rodzin z Ośrodka dla Cudzoziemców w Łukowie w Teatrze Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach, gdzie dostrzeżono potrzebę realizowania kompleksowych działań integracyjnych i praktycznego pogłębiania idei otwartości i tolerancji.
Dzięki dotacji uzyskanej przez Teatr z Narodowego Centrum Kultury (i wysokiej ocenie wniosku) udało się stworzyć atrakcyjny program zajęć, które mają również charakter społeczny, a całe przedsięwzięcie realizowane jest przy udziale kilku instytucji.
Partnerami projektu „Ojczyzny” są: Stowarzyszenie „Dla Ziemi”, Muzeum Narodowe w Kielcach, Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach, Muzeum Wsi Kieleckiej, a także Szkoła Podstawowa nr 5 w Łukowie.
